2012-2013 Güz Semesteri ERÜ Hukuku Fakültesi
Milletlerarası Kamu Hukuku – I Pratik Çalışma 1: Kaynaklar
OLAY:
1971-72 yıllarında petrol krizini takip eden “Büyük Petrol Savaşı” çıkmış ve çok sayıda asker ve sivil halkların katledilmesine
neden olmuştur. Bu tarihten sonra 1997 yılına kadar, BM Genel Kurulu oybirliği
ile beş karar kabul etmiş ve soykırım eylemini kınamıştır. Bu tür eylemlerin, ‘en temel ve
asli insaniyet prensiplerini’ ihlal ettiği beyan edilmiştir. Bu kararlar,
devletlerin tanımlanan bu zalimliklerde bulunan kişileri adalet önüne getirmek
için her türlü çabayı göstermelerini istemiştir.
1997 yılında Alobonya, Boldova, Çinto, Dogrovya ve
Enspana bu kararlar uyarınca “Soykırımı Cezalandırma Sözleşmesi” adlı bir
andlaşmayı yaparlar. Bu andlaşmanın görüşmeleri BM örgütünün himayesinde olur.
Halen andlaşma yürülüktedir. 20. Maddesi, andlaşmanın bağlayıcı olarak
uygulanmasını yürürlüğüne tabi kılmıştır. Andlaşmanın amacı, ‘insanlığa karşı
vahşetten suçlu olan bireylerin cezalandırılması imkanını arttırmak’tır.
Andlaşma bütün devletlerin katılımına açıktır. Andlaşmaya göre, bu tür
vahşetten suçlu olan herhangi bir kişi, eğer taraf devletin vatandaşı ise ve bir başka taraf devletin ülkesine girmiş
ise, ülkesinde suçluyu yakalan bu devlet onu vatandaşı olduğu devlete
yargılanması için teslim etmek zorundadır. Finbarya devleti andlaşmayı imzalamış
ama henüz onaylamamıştır.
Nam-ı diğer ‘Kasap’ Manuel hem Çinto hem de Finbarya
vatandaşıdır. Çinto devletinde bulunan sivil toplum kuruluşu ‘Savaş Suçluları
Lobi Grubu’ Manuel’i Büyük Petrol Savaşı sırasında soykırım eylemlerinden
sorumlu olduğu iddiasıyla suçlamaktadır. Manuel geçen sene Alobonya devletinin
ülkesine, Finbarya büyükelçisi olarak girmiştir. Alobanya hükümeti, Savaş
Suçluları Lobi Grubunun raporuna dayanarak, Manuel’i Çinto devletine teslim
etmiş ve burada hakkında cezai yargılama başlamıştır.
Finbarya, Albonya’nın diplomatik temsilcilerin tabi
olacağı muameleyi düzenleyen uluslararası teamül hukuku kurallarını ihlal
ettiği iddia etmiştir. Bunun için dayandığı gerekçeler:
i.
Uluslararası
Adalet Divanın böyle bir teamül hukukunun varlığını teyid eden 1987 tarihli bir
yargı kararı ve
ii.
Genel
uluslararası hukuk
Özellikle şu noktaları tartışınız:
· * diplomatik
temsilciler hakkında bir uluslararası teamül hukuku kuralının varlığına dair
deliller
· * UAD
kararlarının hukuki değeri
· * ‘Genel
Uluslararası Hukuk’ ne anlama gelir
· * BM Genel
Kurulu kararından yeni bir teamül kuralı oluşabilmesi olasılığı varmıdır
** Uluslararası teamül
hukuku:
A. Maddi unsur: devletlerin uygulaması → bir devletin
uluslararası hukuk hakkındaki görüşünün çıkarılabileceği eylem ve beyanlarıdır.
Süre: Kuzey Denizi Kıta Sahanlığı Davaları (Federal
Almanya-Danimarka ve Federal Almanya-Hollanda) (1969) UAD Raporları 3
Tutarlılık ve yeknesaklık: Sığınma Davası (Kolombiya-Peru)
(1950) UAD Raporları 266; Nikaragua içinde ve karşı olan Askeri ve Yarı Askeri
Faaliyetler (Nikaragua-ABD) (1986) UAD Raporları 14
Genellik: Anglo-Norveç Balıkçılık Davası (İngiltere-Norveç)
(1951) UAD Raporları 116; Kuzey Denizi Kıta Sahanlığı Davaları
B. Opinio juris: Kuzey Denizi Kıta Sahanlığı Davaları;
Lotus-Bozkurt Davası (Fransa-Türkiye) (1927) UDAD Raporları Seri A, 28;
Nikaragua davası
** Genel uluslararası hukuk:
hukukun genel prensipleri --- uluslararası hukukun genel prensipleri?
** BM Genel Kurul
Kararlarının hukuki önemi: ‘yumuşak’ hukuk – ‘sert’ hukuk?
